عمل انحراف بینی : سپتوم یا انحراف بینی یک عارضه تنفسی است که در اثر انحراف در دیواره استخوانی و غضروفی بینی ایجاد شده و باعث اختلال در تنفس فرد و به وجود آمدن عوارض دیگر می شود. این دیواره نازک حد فاصله بین سوراخهای راست و چپ بینی را ایجاد کرده و از جنس استخوان و غضروف می باشد. زمانی انحراف بینی ایجاد میشود که این دیواره در مرکز بینی قرار نگرفته و باعث کوچک شدن یک سوراخ نسبت به سوراخ دیگر بینی شده باشد. سپتوم بینی یا انحراف بینی در بسیاری از افراد در زمان تولد وجود داشته و به گونه ای مادرزادی محسوب می شود اما در بسیاری از افراد نیز بر اثر عوامل مختلف ممکن است این عارضه ایجاد گردد.
در کل وجود سپتوم بینی در تنفس افراد از بینی تاثیر گذاشته و می تواند باعث بسته شدن یک یا هر دو سوراخ بینی شده و تنفس را سخت یا غیرممکن کند. همچنین زمینه رشد باکتری ها در فضای داخل بینی را ایجاد کرده و میتواند منجر به ایجاد التهاب و عفونت‌های مکرر سینوسی می شود که به اصطلاح عامیانه به آن سینوزیت می گویند.
علائم و علتهای اصلی سپتوم یا انحراف بینی
بروز انحراف بینی دارای علائم و نشانه هایی است که با بررسی آن ها میتوان به وجود این عارضه پی برد. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خر و پف کردن در خواب
- خشکی دهان و گلو در هنگام خواب
- اختلالات و مشکلات تنفسی
- آبریزش بیش از حد
- گرفتگی یکی از سوراخهای بینی در اثر عفونت سینوسی
- بروز مشکلات سیستم بویایی
- خون ریزی از بینی
از جمله علت های به وجود آورنده انحراف بینی نیز می توان موارد زیر را عنوان کرد:
- برخورد اشیا یا ضربه شدید به بینی
- انجام جراحی های نادرست بینی
- رشد سریع بدن در دوران بلوغ
راههای درمان سپتوم یا انحراف بینی
راههای زیادی برای درمان ثبت نام یا انحراف بینی وجود دارد که متناسب با شدت و میزان انحراف می توان از آن ها استفاده کرد.
در صورتی که حرف بینی ناچیز بوده و نیاز به انجام جراحی نداشته باشد می توان از اسپری های مرطوب کننده استفاده کرده و به بهبود مشکلات آن کمک کرد.
اما اگر انحراف بینی شدید باشد، حتماً باید جراحی بر روی آن صورت گرفته تا مشکلات به وجود آمده برطرف گردد.
از جمله روشهای عمل انحراف بینی نیز میتوان موارد موارد زیر عنوان کرد:
عمل جراحی سپتوپلاستی :
سپتوپلاستی نوعی عمل جراحی است که جهت صاف کردن سپتوم یا انحراف بینی انجام می گیرد و در این جراحی، غضروف و استخوان های دچار انحراف کاملاً صاف می گردد. به طور کلی سپتوم یا انحراف بینی بر روی دیواره استخوانی و غضروفی بینی اتفاق می افتد و همانطور که میدانید این دیواره بینی را به دو قسمت تقسیم می کند.
وجود سپتوم باعث بسته شدن یک یا دو سوراخ بینی می شود. برخی اوقات نیز ممکن است اندازه یکی از سوراخهای بینی کوچکتر از دیگری باشد و تنفس از آن مشکل گردد.
از دیگر عوارض وجود انحراف بینی می توان به درد مداوم بینی اشاره کرد که همین امر باعث می شود تا ضرورت جراحی بر روی بینی افزایش پیدا کند. بنابراین با استفاده از جراحی سپتوپلاستی، پزشک اقدام به اصلاح انحراف بینی موجود بر روی دیواره های داخلی بینی می کند و باعث می شود تا تنفس راحت تر از طریق بینی انجام گیرد.
برای انجام این کار پزشک ابتدا مخاط درون بینی را خارج کرده و سپس با استفاده از ابزار مخصوص غضروف و استخوان ها را تراش می دهد تا انحراف را کاملا از بین ببرد. انجام این عمل بسیار موفقیت آمیز بوده و تا ۸۵ درصد احتمال بهبودی کامل انسداد بینی وجود دارد.
مراقبت های بعد از انجام سپتوپلاستی
بعد از انجام جراحی سپتوپلاستی حتماً باید دستورالعمل ها و نکات ضروری که توسط پزشک به شما داده می شود را به خوبی رعایت کرده و مراقبت های مورد نیاز بعد از جراحی را انجام دهید تا از بروز عوارض ناشی از جراحی پیشگیری گردد.
به طور معمول جراحی سپتوپلاستی به طور سرپایی و در مدت زمان کوتاه انجام شده و سپتوم یا انحراف بینی برطرف میشود. اما در مواردی ممکن است انحراف بینی شدید بوده و یا در حین عمل عوارض ایجاد گردد که باعث شود عمل طولانی تر گردد.
اما در کل این عمل بسیار کوتاه بوده و مشکل چندانی در آن به وجود نخواهد آمد. بعد از انجام عمل نیز بیمار می تواند در همان روز از بیمارستان مرخص شده و در منزل استراحت کند.
از جمله مواردی که بعد از عمل حتما باید توسط تیم پزشکی انجام شود این است که درون سوراخ های بینی با استفاده از پانسمان پر خواهد شد، زیرا بعد از انجام عمل التهاب و خونریزی درون بینی اتفاق افتاده که جهت جلوگیری از خارج شدن آنها و ایجاد عوارض ناشی از خونریزی، این پانسمان انجام می‌گیرد.
البته بعد از یک تا دو روز می توان پانسمان ها را از بینی خارج کرده و درون بینی را با آب مقطر شستشو داد. بعد از انجام جراحی پزشک برای شما داروهای ضد دردی نیز تجویز خواهد کرد که می‌توانید از آنها در هنگام افزایش درد بعد از جراحی استفاده کرد.
اما توجه داشته باشید که بعد از انجام جراحی حتما باید به مدت چند هفته از انجام فعالیت های شدید خودداری کرده تا تورم بینی کاهش یافته و به حداقل برسد. زیرا این ورزش ها باعث افزایش فشار خون در رگ ها شده و خونریزی مجدد بینی را به همراه دارد.از جمله این فعالیت ها می توان به انجام ورزش های شدید، دویدن ، بلند کردن وزنه و ورزشی های پر تنش اشاره کرد.
از دیگر نکاتی که حتماً بعد از انجام جراحی باید به آن توجه داشته باشید نیز می توان موارد زیر را عنوان نمود:
- از بلند کردن وسایل سنگین خودداری کنید.
- در هنگام خواب زیر سر خود بالشت اضافه قرار داد تا بر سر نسبت به بدن بالاتر قرار گیرد.
- از فین کردن و پاک کردن درون بینی با استفاده از دستمال خودداری کنید.
- حداقل سه روز بعد از جراحی سعی کنید از بینی خود تنفس نکنید.
- به مدت چند روز بعد از جراحی از ماسک استفاده کنید تا از ورود گرد و غبار و آلودگی به بینی جلوگیری گردد.
روند بهبودی بعد از جراحی سپتوپلاستی
بعد از انجام جراحی سپتوم یا انحراف بینی به روش سپتوپلاستی، زخمهای بینی بعد از مدتی بهبود یافته و میتوان از طریق بینی نفس بکشید اما روند کلی بهبود و ترمیم غضروف و استخوان و سایر بافت های بینی ممکن است تا یک سال به طول بیانجامد.
بعد از این مدت ساختار بینی کاملا بهبود یافته و شکل کلی استخوان و غضروف درون بینی ثابت می شود. اما در برخی اوقات نیز ممکن است شرایطی به وجود بیاید که باعث شود تا غضروف و استخوان جراحی شده دوباره دچار انحراف گردند و مسیر تنفس را دوباره مسدود کنند. در چنین شرایطی بیمار حتما باید عمل جراحی ثانویه انجام دهد موارد به وجود آمده برطرف شود.
اما به طور کلی بعد از انجام جراحی بیمار می تواند راحتی از طریق بینی تنفس کرده و دچار خروپف یا تنگی نفس در هنگام خواب نگردد. موفقیت پس از جراحی به روش ثپتوپلاستی به قدری بالاست که باعث شده تا بیماران بسیاری این عمل را تجربه کرده و مشکلات انحراف بینی خود را برطرف کنند.
طبق تحقیقات انجام شده، با استفاده از جراحی بینی به روش سپتوپلاستی ، بسیاری از بیماران درمان پیدا کرده و بعد از جراحی دیگر شاهد علائمی همچون درد بینی گرفتگی بینی و خروپف نبودند. علاوه بر این بروز سرماخوردگی در آنها بسیار کاهش یافته و تنفس آسان تر باعث شده تا خواب بهتری را تجربه کنند.
عمل جراحی سپتوم یا انحراف بینی با لیزر
یکی دیگر از روشهای انجام عمل جراحی بر روی بینی های دارای انحراف، عمل جراحی با استفاده از لیزر است که باعث می شود تا فشار وارده بر فشار داخلی بینی کاهش یافته و بهبود التهابات درون بینی زودتر برطرف شود.
از این روش می توان در مواردی که انحراف در بینی خفیف بوده و باعث ایجاد شکل نامناسب و پوست ضخیم در بینی شده است استفاده کرد. در کنار این روش میتوان از عمل های زیبایی نیز استفاده کرده و در ظاهر بینی تغییرات ایجاد کرد و باعث زیبایی بیشتر آن شد.
همچنین در بسیاری از موارد که افراد دچار آکنه روزانه شده باشند نیز می توان استفاده کرد و جوشهای قرمز موجود برای پوست بیماران نیز از بین برد.
بعد از انجام این جراحی به مدت یک تا سه روز بیمار باید از پانسمان درون سوراخ های بینی خود استفاده کرده تا از ورود مواد آلوده و همچنین خونریزی جلوگیری شود. اما توجه داشته باشید که از این روش نمی توان برای رفع مشکل بینی های دچار شکستگی یا انحراف شدید استفاده کرد، زیرا لیزر نمی تواند در این شرایط کاربرد داشته باشد.
مزایای عمل انحراف بینی
تنفس راحت تر:
یکی از اولین و مهمترین اثرات انجام جراحی سپتوم یا انحراف بینی، باز شدن مسیر عبور جریان هواست که باعث راحت تر شدن تنفس بیمار می گردد.
کیفیت خواب بهتر:
یکی دیگر از مزایای جراحی، از بین رفتن انسداد سوراخ های بینی است که باعث تنفس راحت تر و همچنین خروپف کمتر میشود. همین امر میتواند کیفیت خواب در بیمار را افزایش دهد.
بروز عفونت سینوسی کمتر:
از جمله وظایف دیگر جراحی انحراف بینی، باز شدن مجرای بینی است که منجر به تخلیه راحتره مخاط از سینوس ها شده و احتمال به وجود آمدن عفونت سینوسی را کاهش میدهد.
حس بویایی بهتر:
زمانی که مجاری تنفسی باز شده و انحراف بینی از بین برود، حس بویایی نیز بهترن انجام شده و ار راحت‌تر میتواند بوهای مختلف را تشخیص دهد.
خطرات ، اثرات احتمالی جراحی انحراف بینی
خطرات ، اثرات احتمالی جراحی انحراف بینیدر زمان انجام جراحی سپتوم یا انحراف بینی ،احتمال به وجود آمدن عوارض و اثرات ای پس از انجام جراحی وجود دارد. این عوارض ممکن است در اثر عوامل مختلف ایجاد گردند که از مهمترین این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خون ریزی بینی
- عفونت سینوسی و مجرای تنفسی
- حساسیت و واکنش های بد به بیهوشی
- بهبود طولانی مدت جای زخم
- ایجاد تغییر شکل در ساختار بینی
- تغییر رنگ پوست بینی
- کاهش حس بویایی
خونریزی :
خونریزی بینی به مقدار کم یکی از شایع ترین عوارض بعد از جراحی انحراف بینی محسوب شده و بسیار رایج است اما مصرف داروهای مانند آسپرین و ایبوپروفن می تواند باعث افزایش میزان خونریزی بعد از جراحی گردد. زیرا این داروها باعث رقیق شدن خون شده از انعقاد سریع آن جلوگیری می‌کنند و همین امر باعث میشود تا بعد از انجام جراحی خونریزی از بینی اتفاق بیفتد.
بنابراین در مواردی که انعقاد خون به درستی انجام نشود، پزشک داروهای انعقاد خون برای بیمار تجویز خواهد کرد
عفونت سینوسی و مجاری تنفسی :
یکی دیگر از عوارض بعد از جراحی، به خصوص جراحی سپتوپلاستی، ایجاد عفونت است که علت اصلی آن رعایت نکردن نکات بهداشتی و پانسمان نکردن مجاری بینی است. یکی از اشکال خطرناک عفونت بعد از جراحی سندروم شوک است که بسیار نادر بوده اما نیاز به درمان فوری دارد.
تغییرات در فشار خون و ضربان قلب :
بعد از انجام جراحی احتمال ایجاد تغییر در فشار خون و ضربان قلب نیز تا حدودی وجود دارد اما اطرافیان شما حتماً باید بررسی های لازم در این خصوص را انجام داده و مراقبت های لازم را داشته باشند.
همچنین تب و تغییر رنگ پوست یا کارآمد های غیرمعمول نیز می تواند در فرد رخ دهد و باید حتماً به پزشک اطلاع داده شود.
بی حسی دندان و بینی :
بی حسی دندان و بینی از نتایج استفاده از داروهای بی حسی است که بعد از مدتی به طور خود به خود از بین می رود و به حالت طبیعی برمی گردد.
سوراخ شدن سپتوم :
ممکن است بعد از انجام جراحی یا در حین انجام جراحی سوراخی در بینی ایجاد شود که منجر به خونریزی گردد و یا عوارض دیگری را به همراه داشته، در چنین حالتی حتماً باید جراحی مجدد صورت بگیرد تا سوراخ ترمیم گردد.
نشت مایعات نخاعی :
یکی از موارد نادر بعد از جراحی سپتوم یا انحراف بینی به روش سپتوپلاستی، نشن مایعات نخاعی است که در اثر ایجاد آسیب به مغز در حین جراحی ممکن است رخ دهد. از دیگر عوارض ناشی از جراحی می توان به عدم بهبود جراحی و برگشت انسداد، تغییر در حس بویایی و چشایی، ایجاد درد مداوم در صورت، تغییر در صدای خروجی از دهان، ایجاد نقص در بینایی و تورم و کبودی چشم اشاره کرد.
همچنین در برخی شرایط ممکن است مواردی مانند پولیپ در سینه های شما وجود داشته باشد که باعث می شود مشکلات تنفسی دوباره ایجاد گردند.
روش های جایگزین جراحی سپتوم یا انحراف بینی
داروهای نظیر آنتی بیوتیک ها می تواند برای کسانی که علائم مربوط به آلرژی دارند یا دچار عفونت های باکتریایی در مجاری تنفسی هستند مفید باشد.
همچنین این دارو ها می توانند تا حدودی مشکلات ناشی از انحراف بینی را برطرف کنند و در موارد انحراف خفیف مفید باشند تا دیگر نیازی به انجام جراحی نباشد.
دوره نقاهت بعد از جراحی سپتوم
همانطور که گفته شد جراحی سپتوم یا انحراف بینی یک جراحی سرپایی بوده و مدت بسیار کوتاه در حد ۱ الی ۲ ساعت زمان خواهد برد و بیمار می تواند بعد از انجام جراحی و در همان روز از بیمارستان مرخص شود.
اما در مواردی که انحراف بینی شدید بوده و از داروی بیهوشی عمومی استفاده شده باشد، بیمار حداقل باید یک روز در بیمارستان بستری گردد تا اثرات داروی بیهوشی از بین برود. بعد از جراحی نیز برای کاهش دردهای خفیف ناشی از جراحی در ناحیه بینی، پزشک تعدادی داروی مسکن برای شما تجویز خواهد کرد.
البته توجه داشته باشید که اگر شما قبل از جراحی آلرژی داشته باشید، انجام جراحی تاثیر روی آن نداشته و باید نسبت به درمان آلرژی اقدام کرد.
مراقبت های پس از جراحی انحراف بینی
بعد از انجام جراحی حتماً باید مراقبت های لازم جهت جلوگیری از عوارض پس از جراحی انجام شود همچنین از دستورالعمل‌های پزشکی نیز استفاده کرد.
از جمله مراقبت های لازم پس از جراحی سپتوم یا انحراف بینی عبارت است از:
- در هنگام عطسه کردن از دهان عطسه کنید تا ببینی فشار وارد نشود.
- جهت شستشوی بینیمی توانید پس از چند روز از عمل جراحی با استفاده از شوینده های مخصوص این کار را انجام دهید.
- برای تمیز کردن بینی حتماً از دستمال های بسیار نرم استفاده کنید و به هیچ وجه فین نکنید.
- در هنگام از بالشت اضافه خواب زیر سر خود استفاده کنید.
- جهت کاهش التهابات و تورم به مدت ۷۲ ساعت از کمپرس سرد استفاده کنید.
- از مصرف نوشیدنی های الکلی و دخانیات مانند سیگار خودداری کنید.
- بعد از انجام جراحی از خوردن غذاهای سفت خودداری کرده و از مایعات استفاده کنید.
- از دستکاری کردن و یا فشار دادن بینی خود اجتناب کنید.
- به هیچ وجه فعالیت‌های سنگین و پر تنش انجام ندهید.
- بعد از وارد آوردن ضربه یا برخورد اشیا به بینی جلوگیری کنید.
- از مصرف داروهای خودسرانه اجتناب نمایید.
- در صورت وجود علائمی همچون تهوع استفراغ سردرد سرگیجه و اختلالات تنفسی حتماً با پزشک مشورت کنید.
هزینه جراحی سپتوم یا انحراف بینی
هزینه جراحی انحراف بینی متناسب با شدت انحراف و همچنین روش درمانی جهت انجام جراحی متفاوت خواهد بود. همچنین دستمزد جراح و هزینه کلینیک و اتاق عمل نیز در این موضوع تاثیر گذار است. همچنین به دلیل اینکه جراحی انحراف بینی نوعی جراحی درمانی محسوب می شود می توان به بیمه نسبت به تقبل برخی هزینه ها مراجعه کرد.
